Friese boeren in de voorhoede van landbouwinnovatie

In de Friese kustgebieden en langs de hele Nederlandse kust verandert de landbouw door toenemende verzilting van de bodem. Waar dit voor velen een bedreiging vormt, zien de initiatiefnemers van dit project juist kansen. Het project ‘Demonstratieplek Zilte Teelten’ biedt een unieke kans om zouttolerante gewassen te ontdekken en te testen. Het doel? De uitdagingen van verzilting omzetten in nieuwe mogelijkheden voor de toekomst van de landbouw.

Innovatie op zoute bodem
“Verzilting is niet langer iets wat we kunnen vermijden; het is een realiteit waarmee we moeten leren omgaan”, stelt senior onderzoeker Mindert de Vries van Van Hall Larenstein. De initiatiefnemers hebben buiten de Friese dijk een demonstratieplek gecreëerd om gewassen te testen en te demonstreren die bestand zijn tegen verzilte grond. Wintergerst groeit momenteel uitstekend, maar bij koolzaad is het nog te vroeg om te zeggen hoe het zal reageren op de zilte omstandigheden. Elke teelt is een stap vooruit in de zoektocht naar nieuwe gewassen.

Boeren als drijvende kracht
Ondernemers Jan Swart en Roelof Hoogland stellen hun land beschikbaar voor dit baanbrekende onderzoek en zijn actief betrokken bij de teeltplannen en uitvoering in het veld. Door strokenteelt te combineren met bufferstroken, vergroten ze (naar verwachting) niet alleen de productiviteit, maar ook de biodiversiteit. Vogels en insecten profiteren van deze aanpak, waardoor natuur en landbouw elkaar kunnen versterken.

“Landbouw en natuur kunnen hand in hand gaan”, legt Ate Oosterhof, senior onderzoeker bij Van Hall Larenstein, uit. Met het project willen de initiatiefnemers laten zien hoe een duurzame aanpak de landbouw op een positieve manier kan hervormen en klaar kan maken voor de toekomst.

Experimenteren op kleigrond: Nieuwe bestendige gewassen voor de toekomst
De locatie buitendijks biedt unieke mogelijkheden voor de experimenten. “Er zijn wereldwijd grote uitdagingen rondom verzilte landbouwgebieden in kustgebieden. Hoe kleigronden zich gedragen onder veranderende omstandigheden is nog grotendeels onbekend. Dat maakt deze locatie zo belangrijk”, zegt Mindert. De lessen die hier worden geleerd, kunnen binnendijks maar ook wereldwijd van grote waarde zijn voor andere regio’s die kampen met verzilting.

Ook de commerciële kant wordt onderzocht. “De ondernemers willen de gewassen lokaal vermarkten, met wellicht een keurmerk dat hun zilte herkomst benadrukt”, vertelt Ate. Dit project creëert niet alleen oplossingen voor boeren, maar ook nieuwe kansen voor de regio, door innovatieve producten in de markt te zetten die inspelen op de vraag naar duurzaamheid.

De blijvende waarde van samenwerking en de Versnellingsagenda
Qop hielp bij het verfijnen van het projectplan voor de subsidieaanvraag. “Die ondersteuning was echt nuttig”, aldus Mindert.

De Versnellingsagenda heeft innovatie in de regio aangejaagd door projecten zoals ‘Demonstratieplek Zilte Teelten’ mogelijk te maken. “De kennis die we hebben opgedaan, blijft lang van waarde”, zegt Mindert. “We willen laten zien dat je, met de juiste partners en een gezamenlijke visie, duurzame oplossingen kunt ontwikkelen.” In de toekomst hoopt hij dat deze projecten als voorbeeld dienen voor verdere samenwerking en innovatie in de regio. “Het zou fantastisch zijn als we over een aantal jaar kunnen terugkijken en zien dat deze projecten een blijvende impact hebben gehad. Met de ondernemers als drijvende kracht moet dat lukken.”

 

Benieuwd naar alle artikelen uit de derde editie van het magazine?
Bekijk het volledige magazine hier: