Een onderzoek naar het effect van kruidenrijk grasland op de biodiversiteit.
De initiatiefnemers van het project ‘Kruiden tussen de coulissen’ richt zich op het onderzoeken en bevorderen van kruidenrijk grasland in de Noardlike Fryske Wâlden. Dit gebied staat bekend om zijn unieke coulisselandschap met singels en wallen, die rijk zijn aan biodiversiteit. Het project wil deze biodiversiteit verder versterken en onderzoeken hoe ingezaaide kruiden in het boerenland hier aan bij kunnen dragen.
De motivatie voor dit project komt voort uit de huidige insectencrisis, die deels veroorzaakt wordt door monotone graslanden en frequente bodemverstoring. Kruidenrijk grasland kan een voedselbron bieden voor insecten. Dit is essentieel voor het herstel van de insectenpopulaties. Bovendien kan het bijdragen aan een gezond rantsoen voor melkkoeien, droogtebestendig graslandbeheer en koolstofvastlegging.
Via een studiegroep, bestaande uit boeren uit de regio, worden ervaringen met kruidenrijk grasland uitgewisseld. De studiegroep wordt ondersteund door externe kennis en data die wordt opgehaald met behulp van de praktijkproeven. Deze aanpak helpt om de bruikbaarheid van kruidenrijk grasland voor bedrijfsontwikkeling te toetsen en kennis te bundelen.
Het project onderzoekt of kruidenrijk grasland ecologische en financiële meerwaarde kan bieden. De resultaten zullen inzicht geven in biodiversiteit, droge stofopbrengst en voederwaarde van kruidenrijk grasland. De resultaten worden gepresenteerd in rapporten en studiegroep discussies.
Update: De eerste resultaten zijn inmiddels bekend. Na de metingen in 2023 zijn de initiatiefnemers gestart met de eerste studiegroep. De uitnodiging werd breed uitgezet en er bleek veel animo voor de eerste inzichten. Zowel de verwachte boeren als particulieren toonden interesse en ook overheden kwamen graag luisteren. Er kan nog niet worden gesproken van harde conclusies, maar de eerste inzichten zijn veelbelovend.
In samenwerking met Van Hall Larenstein en Altenburg & Wymenga, onder leiding van Arjen Strijkstra en Ernst Oosterveld, werden potvallen en plakvallen gezet om inzicht te krijgen in de biodiversiteit. “Er werd al duidelijk dat kruiden van invloed zijn op de biodiversiteit, zo is er bewijs voor meer rupsen van nachtvlinders in de boomwallen. In het gangbare grasland worden veel individuen van insecten aangetroffen, maar is de diversiteit lager dan in het half-natuurlijk kruidenrijk grasland. Daar troffen de onderzoekers meer verschillende insectenfamilies aan. Ingezaaid kruidenrijk grasland lijkt wel de potentie te hebben om insecten veel bloeiende bloemen met nectar te bieden, maar dat kwam er in het eerste onderzoeksjaar, door vroegtijdig maaien, nog niet duidelijk uit” Vertelt Jelle Pilat, projectleider Kruiden tussen de coulissen.
Overheden zien al kans voor toepassingen. Zo kijkt ‘t Wetterskip Fryslân naar de mogelijkheden voor kruidenrijk grasland op zeedijken en overweegt de gemeente Smallingerland om een kruidenrijk landschap op te nemen in de pachtvoorwaarden. Dit jaar zijn de initiatiefnemers alweer druk bezig met onderzoeken, waarvan ze de resultaten deze winter hopen te presenteren. Het onderzoek loopt door tot en met 2025. Voor meer informatie over het onderzoek en de resultaten ga je naar de website van Fjildlab.
De ‘studiegroep’ van boeren en anderen fungeert als klankbord voor de praktijkproef en zorgt voor een effectieve uitwisseling van kennis en ervaring. Hierdoor kunnen de boeren de nieuwe inzichten direct toepassen in hun bedrijfsvoering, wat bijdraagt aan hun toekomstig verdienvermogen en aan een duurzaam beheer van het landschap. De vereniging Noardlike Fryske Wâlden zal op basis van de projectresultaten verdere stappen zetten naar natuur inclusieve landbouw. Dit zal de boven- en ondergrondse biodiversiteit ten goede komen en bijdragen aan een toekomstbestendige en financieel rendabele bedrijfsvoering voor boeren in de regio.
Het project Kruiden tussen de Coulissen heeft een subsidie vanuit de versnellingsagenda van €281.059,- ontvangen.