Vlas is een gewas dat eeuwen langs de Waddenkust is verbouwd, deze kust is zeer geschikt voor het telen van vlas. Vlas was, naast wol, de belangrijkste grondstof voor textiel. Door de komst van het goedkopere katoen is het geheel verdwenen. Als biobased grondstof is het multi-toepasbaar als alternatief voor plastic producten, textiel en interieur- en bouwmateriaal. Met het project ‘Werk maken van vlas’ willen de projectpartners vlas terugbrengen in Noordoost-Fryslân. Hiervoor ontvangen zij een subsidie van €218.450 vanuit de Versnellingsagenda voor de regio.
Het project maakt van Noordoost-Fryslân een voorbeeldregio voor het op vernieuwende wijze produceren en verwerken van biobased en circulaire grondstoffen. De projectpartners -House of Design, Agrarisch Collectief Waadrâne, It Erfskip, Van de Bilt Zaden en Vlas b.v., ROC Friesland College, Ecoras, Vanhulley en TCNN- ontwikkelen een nieuw verdienmodel, waarmee de vlasteelt alle partners in de lokale keten winst oplevert, van telers tot loonwerkers en producenten.
Biolijm
Het project ‘Werk maken van vlas’ gebruikt de hele vlasplant. Zo willen de projectpartners biolijm maken van de lignines en pectines die vrijkomen bij het roten van het vlas. Nu zijn dit nog onbruikbare restproducten van het fermentatieproces dat nodig is om de vezel van het stro te kunnen scheiden. Gebruik van deze stoffen is een innovatie voor de vlaswereld, die de ontwikkeling met belangstelling volgt.
Vernieuwend is ook dat het project de markt al tijdens de productontwikkeling bewerkt. Veel innovaties lopen vast doordat er te weinig vraag blijkt te zijn naar een nieuwe teelt of product of juist doordat de productie een succesvolle marktintroductie niet kan bijhouden. Door ontwikkeling en marktbewerking parallel te laten lopen, kunnen deze problemen worden voorkomen.
Nieuwe werkgelegenheid
Behalve met het creëren van nieuwe verdienmodellen, maakt het project werk van vlas door het opzetten van een lokale productieketen. Ook maakt het de mode-industrie bekend met linnen en de mogelijkheden van dit textiel. Het project moet resulteren in minimaal twee start-ups en vijf bestaande bedrijven gaan gebruik maken van de ontwikkelde halffabricaten. Zo draagt vlas bij aan nieuwe werkgelegenheid en versterkt de herintroductie van vlas de brede welvaart in Noordoost-Fryslân.
“Met het opzetten van een lokale waardeketen rondom vlas maken we een stap van plasticsoep naar groentesoep. Oftewel naar lokaal biobased. Vlas zien we als interessante aanvulling als wisselteelt voor de boeren ten behoeve van de biodiversiteit én als welkome ‘nieuwe’ grondstof nu de grondstof- en transportprijzen gigantisch stijgen. We betrekken het onderwijs bij elke stap zodat we de jonge vaklieden die we zo nodig hebben, opleiden en inspireren. Zoals een van de boeren mooi zei: straks zie ik iemand lopen in een linnen jas van het vlas dat op mijn land stond!” – aldus Eileen Blackmore, House of Design